4 เทคนิคทางจิตวิทยาสำหรับ HR เพื่อสร้างขวัญกำลังใจแก่พนักงานที่ยังอยู่หลังการเลิกจ้าง
ในปีนี้มีแต่ข่าววิกฤตเศรษฐกิจต่างๆ นานาถาโถมเข้ามา ทำให้เริ่มเห็นกระแสการเลิกจ้างหรือ Layoff จากองค์กรต่างๆ มากขึ้น ไม่ใช่เฉพาะแค่ในประเทศสหรัฐอเมริกา แต่ในประเทศไทยเองก็เริ่มเกิดการเลิกจ้างมากขึ้นเช่นกัน เรื่องนี้คงหนีไม่พ้น HR ผู้ซึ่งมีบทบาทสำคัญในกระบวนการนี้
อย่างไรก็ตาม การเลิกจ้างถือเป็นหนึ่งในความท้าทายที่สุดอย่างหนึ่งสำหรับทีม HR ไม่เพียงแต่ความคาดหวังจากผู้บริหาร ยังรวมถึงผลกระทบทางอารมณ์ต่อพนักงาน ทั้งผู้ที่ต้องออกไปและผู้ที่ยังอยู่ สามารถนำไปสู่ความกลัว ความเครียด และการไม่มีส่วนร่วมของพนักงานที่เหลืออยู่
ในขณะที่ HR มักจะมุ่งเน้นไปที่ด้านกฎหมายและการจัดการของการลดขนาดองค์กร ความรับผิดชอบที่สำคัญแต่มักถูกมองข้ามคือการให้คำปรึกษาและการดูแลเชิงอารมณ์กับพนักงานที่ยังคงอยู่
นี่คือจุดที่ การฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ (Empathic Listening) มีบทบาทสำคัญ ไม่เหมือนกับการฟังอย่างตั้งใจซึ่งมุ่งเน้นที่การเข้าใจคำพูดและการสรุปความคิด การฟังอย่างเข้าอกเข้าใจนั้นลึกซึ้งกว่า เกี่ยวข้องกับการรู้สึกถึงอารมณ์ที่อยู่เบื้องหลังคำพูด ยืนยันความรู้สึกเหล่านั้น และตอบสนองด้วยความห่วงใยอย่างจริงใจ
เมื่อผู้เชี่ยวชาญด้าน HR เชี่ยวชาญการฟังอย่างเข้าอกเข้าใจและเทคนิคการให้คำปรึกษาที่สำคัญอื่นๆ พวกเขาสามารถเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาสในการสร้างความมั่นใจและความเชื่อมั่นในองค์กรใหม่ได้
การทำความเข้าใจการฟังอย่างเข้าอกเข้าใจและการให้คำปรึกษาใน HR
ทำไมการฟังอย่างเข้าอกเข้าใจจึงมีพลังมากกว่าการฟังอย่างตั้งใจ?
การฟังอย่างตั้งใจทำให้พนักงานรู้สึกว่าได้รับการรับฟัง แต่การฟังอย่างเข้าอกเข้าใจทำให้พวกเขารู้สึกว่าได้รับความเข้าใจ วิธีการนี้สร้างความสัมพันธ์และความไว้วางใจที่แข็งแกร่งขึ้น โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่มีความเครียดสูง
การฟังอย่างตั้งใจ (Active Listening): การพูดทวนความ การพยักหน้า และการสรุปประเด็นสำคัญ
การฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ (Empathic Listening): การรับรู้โทนอารมณ์ การยอมรับความรู้สึก และการตอบสนองในแบบที่ทำให้พนักงานรู้สึกว่าได้รับการเข้าใจอย่างแท้จริง
ตัวอย่างเช่น ถ้าพนักงานพูดว่า "ฉันรู้สึกเหมือนกำลังรอการเลิกจ้างรอบต่อไป" ผู้ฟังอย่างตั้งใจ อาจตอบว่า "ฉันได้ยินว่าคุณกังวลเกี่ยวกับการเลิกจ้างในอนาคต" อย่างไรก็ตาม ผู้ฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ อาจจะพูดว่า "ฟังดูเครียดมากเลย และฉันเข้าใจว่าทำไมคุณถึงรู้สึกแบบนั้น คุณช่วยเล่าเพิ่มเติมได้ไหมว่ามีอะไรในใจคุณบ้าง?" การมีส่วนร่วมที่ลึกซึ้งกว่านี้ส่งเสริมให้พนักงานเปิดใจ ช่วยให้ HR แก้ไขความกังวลได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
4 เทคนิคทางจิตวิทยาที่ HR ทุกคนควรเชี่ยวชาญ
1. เทคนิค "พื้นที่ปลอดภัย": การสร้างความปลอดภัยทางจิตวิทยา
หลังการเลิกจ้าง พนักงานหลายคนรู้สึกไม่มั่นคง กลัวว่าตนเองอาจจะเป็นคนต่อไป HR สามารถทำหน้าที่เป็นผู้สร้างสภาพแวดล้อมที่พนักงานรู้สึกปลอดภัยที่จะแสดงความกังวล
วิธีการนำไปใช้
จัดการพูดคุยแบบตัวต่อตัวที่เป็นความลับ
ใช้คำถามปลายเปิด เช่น "คุณรับมือกับทุกอย่างอย่างไรบ้าง?"
หลีกเลี่ยงการตัดสิน แต่รับทราบความรู้สึกของพวกเขา แม้ว่าคุณจะไม่มีทางแก้ไขทันที
สถานการณ์จริง
ที่บริษัทเทคโนโลยีแห่งหนึ่งที่ต้องลดขนาดกำลังคน HR สังเกตเห็นขวัญกำลังใจในหมู่พนักงานที่เหลืออยู่ลดลงอย่างมาก เพื่อแก้ไขปัญหานี้ ทีม HR ได้จัดการประชุม "พื้นที่ปลอดภัย" รายสัปดาห์ ซึ่งพนักงานสามารถแบ่งปันความกังวลของพวกเขาได้การประชุมเหล่านี้ ร่วมกับการพูดคุยแบบตัวต่อตัวเป็นประจำ ช่วยสร้างความไว้วางใจและทำให้บรรยากาศในที่ทำงานมีเสถียรภาพมากขึ้น
2. เทคนิค "การสนทนาเพื่อเสริมสร้างความยืดหยุ่น (Resilience)": ช่วยให้พนักงานได้ความมั่นใจกลับคืนมา
พนักงานที่รอดพ้นจากการเลิกจ้างมักประสบกับความรู้สึกผิดของผู้รอดชีวิต หรือความไม่มั่นใจในตนเอง พวกเขาอาจรู้สึกไม่มีแรงจูงใจ สงสัยในบทบาทของตนเองหรืออนาคตของบริษัท HR สามารถช่วยพวกเขา มองมุมมองใหม่ โดยนำการสนทนาไปสู่ความยืดหยุ่นและโอกาสในอนาคต
วิธีการนำไปใช้
ยอมรับความรู้สึกของพวกเขา: "ผมรู้ว่านี่เป็นช่วงเวลาที่ยากลำบาก ไม่เป็นไรที่จะรู้สึกไม่แน่ใจ"
เสริมสร้างคุณค่าของพวกเขา: "คุณอยู่ที่นี่เพราะเราเชื่อในการมีส่วนร่วมของคุณต่อบริษัท"
นำพวกเขาไปสู่อนาคต: "มาสำรวจดูว่าคุณจะสามารถเติบโตและสร้างคุณค่าต่อไปได้อย่างไร"
สถานการณ์จริง
บริษัทการเงินแห่งหนึ่งเผชิญกับการลาออกครั้งใหญ่หลังจากการเลิกจ้างรอบหนึ่ง HR Director จึงได้ริเริ่ม "การพูดคุยเพื่อสร้าง Emotional Resilience" ซึ่งผู้บริหารให้ความมั่นใจกับพนักงานเป็นการส่วนตัวเกี่ยวกับคุณค่าและเส้นทางการเติบโตในอนาคตของพวกเขา ด้วยการเสริมสร้างเหตุผลที่พนักงานถูกเลือกให้อยู่ต่อ ทีม HR ประสบความสำเร็จในการฟื้นฟูแรงจูงใจและการมีส่วนร่วม
3. เทคนิค "GPS ทางอารมณ์": การจัดการความวิตกกังวลในที่ทำงาน
การเลิกจ้างเพิ่มความวิตกกังวล ซึ่งสามารถนำไปสู่การลดลงของผลการปฏิบัติงานและการมีส่วนร่วม การฟังอย่างเข้าอกเข้าใจสามารถทำหน้าที่เป็น "GPS ทางอารมณ์" นำพาพนักงานกลับสู่ความมั่นคงได้
วิธีการนำไปใช้
จดจำสัญญาณของความเครียด (การถอยห่าง ความหงุดหงิด การหมดไฟ)
สะท้อนอารมณ์: "คุณดูเหมือนกำลังหนักใจ คุณอยากจะคุยเกี่ยวกับสิ่งที่ยากที่สุดไหม?"
เสนอการเข้าใจเชิงอารมณ์ ไม่ใช่ทางออก: บางครั้ง พนักงานแค่ต้องการให้มีคนรับฟัง
สถานการณ์จริง
หลังจากการปรับโครงสร้างครั้งใหญ่ ผู้จัดการ HR ที่บริษัทค้าปลีกแห่งหนึ่งสังเกตเห็นว่าพนักงานคนหนึ่งชื่อหลินกำลังถอยห่างออกไป แทนที่จะถามคำถามแบบ HR ทั่วไป เขากล่าวว่า "หลิน ผมสังเกตเห็นว่าคุณดูเงียบไปไม่เหมือนเมื่อก่อน คุณเป็นยังไงบ้าง?" หลินยอมรับว่าเธอกำลังดิ้นรนกับความรู้สึกผิดของการเป็นผู้รอดและความเครียด ผู้จัดการ HR ไม่ได้พยายาม "แก้ไข" ความรู้สึกของเธอ แต่เพียงแค่รับฟัง ซึ่งช่วยให้หลินรู้สึกมีคุณค่าและได้รับการสนับสนุน
4. เทคนิค "วิสัยทัศน์เพื่อสร้างแรงจูงใจ": การสร้างจุดมุ่งหมายใหม่
เมื่อพนักงานเห็นเพื่อนร่วมงานสูญเสียงาน พวกเขาอาจเริ่มสงสัยในจุดมุ่งหมายของตัวเองในบริษัท บทบาทของ HR คือ ช่วยให้พนักงานเชื่อมต่อกับความหมายในงานของพวกเขาอีกครั้ง เพื่อป้องกันการถอยห่างออกไป
วิธีการนำไปใช้
ถามพนักงานเกี่ยวกับความปรารถนาและเป้าหมายในอาชีพของพวกเขา
ทำให้จุดแข็งของพวกเขาสอดคล้องกับความต้องการที่กำลังเปลี่ยนแปลงของบริษัท
จัดการชัยชนะเล็ก ๆ เฉลิมฉลองความสำเร็จของทีมเพื่อเพิ่มขวัญกำลังใจ
สถานการณ์จริง
บริษัทผลิตแห่งหนึ่งตัดสินใจลดพนักงานลง 30% ทำให้พนักงานที่เหลือรู้สึกแย่และเริ่มถอยห่าง ทีม HR ได้เปิดตัวโครงการ Purpose in Action (จุดมุ่งหมายในการทำงาน) ซึ่งเน้นย้ำว่าแต่ละแผนกมีส่วนร่วมกับภารกิจของบริษัทอย่างไร พวกเขายังได้แนะนำแผนการพัฒนาส่วนบุคคลสำหรับพนักงาน จุดประกายความรู้สึกมีจุดมุ่งหมายอีกครั้ง
การเปลี่ยนแปลงทัศนคติของ HR
การเลิกจ้างเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในบางสถานการณ์ แต่วิธีที่ HR จัดการกับผลกระทบที่ตามมาเป็นตัวกำหนดว่าบริษัทจะ สะดุด ถดถอยหรือฟื้นตัวกลับมา ด้วยการเชี่ยวชาญการฟังอย่างเข้าอกเข้าใจและเทคนิคการให้คำปรึกษา ผู้เชี่ยวชาญด้าน HR จะสามารถ
เปลี่ยนความวิตกกังวลให้เป็นความยืดหยุ่น
สร้างความไว้วางใจและแรงจูงใจใหม่
สร้างวัฒนธรรมแห่งความปลอดภัยทางจิตวิทยา
ข้อสรุปสำคัญสำหรับ HR
การฟังอย่างเข้าอกเข้าใจมากกว่าแค่การได้ยิน—คือการรู้สึกไปกับพนักงาน
ความปลอดภัยทางจิตวิทยาเป็นพื้นฐานสำหรับการฟื้นตัวหลังการเลิกจ้าง
การสนทนาเพื่อสร้างความยืดหยุ่นป้องกันการถอยห่าง
การสร้างแรงจูงใจให้พนักงานเริ่มต้นด้วยการเชื่อมพวกเขากับจุดมุ่งหมายอีกครั้ง
ในช่วงเวลาวิกฤต พนักงานไม่ได้ต้องการแค่นโยบาย พวกเขาต้องการคน ผู้เชี่ยวชาญด้าน HR ที่มีจิตวิทยาและทักษะการให้คำปรึกษาที่แข็งแกร่งสามารถเปลี่ยนความไม่แน่นอนหลังการเลิกจ้างให้เป็นความรู้สึกมั่นใจ มั่นคง และมีความหวังอีกครั้ง
ทักษะเหล่านี้จำเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ สำหรับคนที่ทำงานด้านการดูแลคน คุณสามารถเรียนรู้และฝึกฝนทักษะเหล่านี้จากหลักสูตรประกาศนียบัตรนักให้คำปรึกษาระดับ Fundamental Level ที่ iSTRONG ได้
โดยในหลักสูตรนี้คุณจะได้เรียนรู้เทคนิคการฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ เทคนิคการสะท้อนอารมณ์ เทคนิคการสร้าง Psychological Safety ในระหว่างการคุยกับพนักงาน เทคนิค GPS ทางอารมณ์ รวมทั้งเทคนิคการตั้งคำถามที่พาบทสนทนาให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น โดยคุณสามารถเข้าดูรายละเอียดในเว็บไซต์ หรือโทร.พูดคุยเบื้องต้นกับทีมพี่เลี้ยง
iSTRONG Mental Health
ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร
บริการของเรา
สำหรับบุคคลทั่วไป
บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS
สำหรับองค์กร
EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8
โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong