2 min read

Life Position: ตำแหน่งชีวิตที่กำหนดตำแหน่งความสัมพันธ์ของคุณ

คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมบางครั้งคุณถึงรู้สึก "ด้อยกว่า" ในการสนทนาหรือในความสัมพันธ์ หรือทำไมบางคนถึงดูเหมือนจะเป็นผู้นำอยู่เสมอ? คุณอาจคิดว่ามันเป็นแค่เรื่องของบุคลิกภาพหรือความมั่นใจ แต่จริงๆ แล้วมีแนวคิดที่ลึกซึ้งกว่านั้น นั่นคือ "Life Position" หรือตำแหน่งชีวิต ของคุณ ตำแหน่งชีวิตเปรียบเสมือนบทละครที่มองไม่เห็นที่ส่งผลต่อมุมมองที่คุณมีต่อตัวเอง ต่อผู้อื่น และต่อความสัมพันธ์ที่คุณสร้างขึ้น การทำความเข้าใจตำแหน่งเหล่านี้สามารถเปลี่ยนแปลงวิธีที่คุณสื่อสาร เชื่อมต่อ และประสบความสำเร็จได้

พื้นฐานของตำแหน่งชีวิต

ในทฤษฎีการวิเคราะห์การสื่อสาร (Transactional Analysis หรือ TA) ซึ่งเป็นทฤษฎีเกี่ยวกับบุคลิกภาพและการสื่อสารที่พัฒนาโดย Eric Berne ตำแหน่งชีวิตคือความเชื่อพื้นฐานที่เรารับมาโดยไม่รู้ตัวเกี่ยวกับตัวเองและผู้อื่น ความเชื่อเหล่านี้ก่อตัวขึ้นตั้งแต่วัยเด็ก และทำหน้าที่เป็นกรอบในการตีความปฏิสัมพันธ์และกำหนดความคาดหวังในความสัมพันธ์ต่างๆ มีตำแหน่งชีวิตหลัก 4 แบบคือ

I'm OK, You're OK.
I'm OK, You're not OK.
I'm not OK, You're OK.
I'm not OK, You're not OK.

แต่ละตำแหน่งมีอิทธิพลแบบเงียบเชียบต่อวิธีที่คุณตอบสนองต่อผู้อื่น จัดการกับความขัดแย้ง และแสวงหาการเชื่อมความสัมพันธ์กับคนอื่น แม้ว่าตำแหน่งเหล่านี้จะเปลี่ยนแปลงได้ตามประสบการณ์ แต่คุณมักจะมีตำแหน่งเริ่มต้นที่คุณกลับไปหาซ้ำๆ ซึ่งหล่อหลอม "บทละครเงียบ" ที่กำหนดการมีปฏิสัมพันธ์ของคุณ

ทำความรู้จัก Life Position ที่กำหนดความสัมพันธ์ทั้ง 4 แบบ

1. I'm OK, You're OK.: ตำแหน่งที่ดีที่สุดต่อสุขภาพจิต

ตำแหน่ง "ฉันโอเค, เธอโอเค" เป็นตำแหน่งที่สมดุล เป็นบวก และดีต่อสุขภาพจิตที่สุด คนที่อยู่ในตำแหน่งนี้เชื่อในคุณค่าของตัวเองในขณะที่ก็เคารพคุณค่าของผู้อื่นด้วย พวกเขาเข้าหาความสัมพันธ์ด้วยความเปิดกว้าง เข้าอกเข้าใจ และเต็มใจที่จะมีส่วนร่วมโดยไม่ตัดสินหรือป้องกันตัว

คนที่มีมุมมองแบบนี้จะ ...

ไว้ใจผู้อื่นและสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่เข้มแข็งและให้การสนับสนุน
มองความขัดแย้งเป็นโอกาสในการสร้างความเข้าใจและการเติบโตร่วมกัน
แสดงความเห็นอกเห็นใจและรับฟังโดยไม่ตัดสินล่วงหน้า
มั่นใจในตัวเองโดยไม่หยิ่งผยอง รู้ว่าทุกคนมีคุณค่า

ในความสัมพันธ์ส่วนตัวและการทำงาน ตำแหน่งนี้สร้างความกลมกลืน ส่งเสริมการสื่อสารที่เปิดกว้างและการร่วมมือกัน ตำแหน่งนี้เป็นอุดมคติที่ควรมุ่งไปสู่ แม้ว่าทุกคนจะมีช่วงเวลาที่หลุดไปอยู่ในตำแหน่งอื่นที่เป็นลบกว่าก็ตาม

2. I'm OK, You're not OK: ตำแหน่งแห่งความเหนือกว่า

ตำแหน่งชีวิตนี้มองว่าตัวเองมีคุณค่าแต่มองผู้อื่นว่าด้อยกว่าหรือไม่ดีพอ คนที่มีจุดยืนแบบนี้มักจะมีมุมมองที่ชอบตัดสินหรือวิจารณ์ รู้สึกว่าต้อง "แก้ไข" ผู้อื่นหรือแสดงอำนาจในความสัมพันธ์ ตำแหน่งนี้อาจแสดงออกในความสัมพันธ์ที่คู่ครอง เพื่อน หรือเพื่อนร่วมงานคนหนึ่งรู้สึกว่าต้องครอบงำหรือควบคุม ซึ่งมักนำไปสู่ความรู้สึกขุ่นเคืองจากคนที่ถูกกระทำ

คนที่มีมุมมองแบบนี้จะ ...

ยากที่จะยอมรับคำวิจารณ์หรือมองผู้อื่นแบบเท่าเทียมกัน
มีพฤติกรรมควบคุมในความสัมพันธ์
มีแนวโน้มที่จะวิจารณ์มากเกินไปหรือขาดความอดทน
มักนำไปสู่การต่อสู้เพื่ออำนาจทั้งในชีวิตส่วนตัวและการทำงาน

3. I'm not OK, You're OK: ตำแหน่งแห่งความด้อยกว่า

ในตำแหน่ง "ฉันไม่โอเค, เธอโอเค" บุคคลมองตัวเองว่าไม่ดีพอหรือมีคุณค่าน้อยกว่าเมื่อเทียบกับผู้อื่น จุดยืนนี้ส่งเสริมความรู้สึกไม่มั่นคง การพึ่งพา และความสงสัยในตัวเอง ซึ่งอาจนำไปสู่การใช้ชีวิตที่ไม่ดีต่อสุขภาพที่บุคคลรู้สึกพึ่งพาผู้อื่นมากเกินไปหรือบาดเจ็บหรือรู้สึกขุ่นเคืองได้ง่าย

คนที่มีมุมมองแบบนี้จะ ...

แสวงหาการยืนยันหรือการยอมรับจากผู้อื่นอย่างต่อเนื่อง
รู้สึกไม่มั่นคงหรือ "ไม่ดีพอ"
พยายามอย่างหนักที่จะตั้งขอบเขตเพราะกลัวการถูกปฏิเสธ
มักมีพฤติกรรมพยายามเอาใจผู้อื่น

4. I'm not OK, You're not OK: ตำแหน่งแห่งความสิ้นหวัง

ตำแหน่งชีวิตที่ท้าทายที่สุด "ฉันไม่โอเค, เธอไม่โอเค" สะท้อนมุมมองต่อโลกที่ทั้งตัวเองและผู้อื่นถูกมองว่าไม่ดีพอ ตำแหน่งนี้มักเกิดจากบาดแผลที่ยังไม่ได้รับการเยียวยาหรือความเชื่อเชิงลบที่ฝังรากลึกเกี่ยวกับตัวเองและโลก คนในจุดยืนนี้อาจทุกข์กับความรู้สึกสิ้นหวัง ซึมเศร้า และขาดการเชื่อมต่อกับคนอื่น พบว่ายากที่จะไว้ใจหรือสร้างความสัมพันธ์ที่มีความหมาย

วิธีเปลี่ยนไปสู่ "I'm OK, You're OK."

แล้วเราจะเปลี่ยนไปสู่จุดยืน "ฉันโอเค, เธอโอเค" ที่เป็นอุดมคติได้อย่างไร ลองมาดูขั้นตอนที่ทำได้จริงดังต่อไปนี้

การตระหนักรู้ในตนเองและการสะท้อนความคิด

เริ่มจากการพิจารณาความสัมพันธ์และความขัดแย้งในอดีต ถามตัวเองว่า: ฉันอยู่ในตำแหน่งไหน? ฉันชอบวิจารณ์ ไม่มั่นคง หรือเหินห่างมากกว่ากัน? การรู้จุดยืนเริ่มต้นของคุณจะให้ข้อมูลเชิงลึกว่ามันส่งผลต่อการมีปฏิสัมพันธ์ของคุณอย่างไร

ท้าทายความเชื่อเชิงลบ

หากคุณมีแนวโน้มที่จะมองตัวเองว่า "ไม่โอเค" ให้เวลากับการรับรู้จุดแข็งและความสำเร็จของคุณ หากคุณมีแนวโน้มที่จะมองผู้อื่นว่า "ไม่โอเค" ท้าทายตัวเองให้เห็นคุณสมบัติเชิงบวกของพวกเขา การปรับเปลี่ยนมุมมองอย่างมีสติสามารถช่วยทำลายความเชื่อที่ฝังรากและส่งเสริมมุมมองที่สมดุล

ฝึกความเห็นอกเห็นใจและการตั้งขอบเขต

ความเห็นอกเห็นใจเป็นกุญแจสำคัญในการเข้าใจและชื่นชมมุมมองของผู้อื่น ในขณะที่การตั้งขอบเขตช่วยรักษาความรู้สึกที่ดีต่อตัวเอง การเรียนรู้ที่จะสร้างสมดุลระหว่างความเห็นอกเห็นใจกับการเคารพตนเองสามารถค่อยๆ นำคุณไปสู่ตำแหน่ง "ฉันโอเค, เธอโอเค"

ขอคำติชม

ลองถามเพื่อนหรือเพื่อนร่วมงานที่ไว้ใจว่าพวกเขามองการมีปฏิสัมพันธ์ของคุณอย่างไร คุณดูเป็นคนชอบครอบงำหรือยอมคนมากเกินไปไหม? การได้รับคำติชมที่จริงใจสามารถช่วยให้คุณเข้าใจว่าตำแหน่งชีวิตของคุณอาจส่งผลต่อผู้อื่นอย่างไร และจะปรับเปลี่ยนได้อย่างไร

ฝึกการยืนยันคุณค่าในตัวเอง

หากคุณมักพบว่าตัวเองอยู่ในตำแหน่ง "ฉันไม่โอเค, เธอโอเค" ให้ฝึกยืนยันคุณค่าของตัวเองโดยไม่ต้องพึ่งคนอื่น เริ่มจากเรื่องเล็กๆ เช่น ยอมรับความสำเร็จประจำวันของคุณ ไม่ว่าจะเล็กน้อยแค่ไหน เพื่อสร้างความไว้วางใจในตัวเองและลดการพึ่งพาการยอมรับจากผู้อื่น

ยอมรับความเปราะบาง

การก้าวไปสู่ตำแหน่ง "ฉันโอเค, เธอโอเค" ต้องอาศัยความกล้าที่จะเปราะบางหรืออ่อนแอ หมายถึงการเปิดใจให้ผู้อื่นโดยไม่ยกย่องพวกเขาเกินจริงหรือลดทอนคุณค่าของพวกเขา ความเปราะบางสร้างพื้นที่สำหรับการเชื่อมต่อกับคนอื่นที่แท้จริงและมีความหมาย ที่ทั้งสองฝ่ายรู้สึกได้รับการเคารพและเห็นคุณค่า

ตำแหน่งชีวิตในสถานการณ์ประจำวัน

เพื่อให้เห็นภาพว่าตำแหน่งชีวิตแสดงออกมาอย่างไร มาดูตัวอย่างสถานการณ์กัน

ความขัดแย้งในที่ทำงาน

ในการโต้แย้งกับเพื่อนร่วมงาน คนที่มีตำแหน่ง "ฉันโอเค, เธอไม่โอเค" อาจปัดความเห็นของเพื่อนร่วมงานทิ้งไปเลย ในขณะที่คนที่มีตำแหน่ง "ฉันไม่โอเค, เธอโอเค" อาจหลีกเลี่ยงการยืนหยัดเพื่อตัวเอง แต่การใช้แนวทาง "ฉันโอเค, เธอโอเค" จะทำให้ทั้งสองฝ่ายรู้สึกว่าได้รับการรับฟังกันและกัน นำไปสู่การแก้ปัญหาที่สร้างสรรค์

ความสัมพันธ์แบบคู่รัก

คู่ความสัมพันธ์ที่อยู่ในตำแหน่ง "ฉันไม่โอเค, เธอโอเค" อาจทุกข์ร้อนกับความหึงหวงหรือความไม่มั่นคง รู้สึกว่าตัวเองไม่คู่ควรกับความรักของคู่ การเปลี่ยนไปสู่ "ฉันโอเค, เธอโอเค" จะทำให้พวกเขาเริ่มมองความสัมพันธ์ว่าเป็นการเป็น Partner ระหว่างคนที่เท่าเทียมกัน ส่งเสริมความไว้วางใจและความปลอดภัยทางอารมณ์

มิตรภาพระหว่างเพื่อน

เพื่อนที่มักจะอยู่ในตำแหน่ง "ฉันโอเค, เธอไม่โอเค" อาจมีปัญหาในการแสดงความเห็นอกเห็นใจ มักให้คำแนะนำโดยไม่มีใครขอหรือตัดสินการเลือกของเพื่อน การมุ่งไปสู่ "ฉันโอเค, เธอโอเค" จะช่วยให้พวกเขาพัฒนาแนวทางที่สนับสนุนและไม่ตัดสินมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงตำแหน่งชีวิตของคุณไม่ใช่กระบวนการที่เกิดขึ้นข้ามคืน มันต้องอาศัยการสะท้อนความคิดตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ความกล้าที่จะเปราะบางหรืออ่อนแอบ้าง และความกล้าที่จะก้าวออกจากพื้นที่สบาย (Comfort zone) ของคุณ แต่ผลลัพธ์ที่ได้นั้นยิ่งใหญ่มาก การก้าวไปสู่ตำแหน่ง "ฉันโอเค, เธอโอเค" คุณสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่สมดุล เติมเต็ม และยืดหยุ่นมากขึ้น

การเดินทางไปสู่ตำแหน่งชีวิตที่ดีต่อสุขภาพจิตมากขึ้นนี้นำพาให้คุณยอมรับตัวตนที่ดีที่สุดของคุณ - ตัวตนที่เห็นคุณค่าทั้งของตัวเองและผู้อื่น ลองจินตนาการถึงอิสรภาพที่เกิดขึ้นเมื่อคุณปล่อยวางการตัดสิน ความไม่มั่นคง และความสงสัย ความสัมพันธ์ที่คุณสร้างขึ้น ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเคารพและความเข้าใจซึ่งกันและกัน จะกลายเป็นการเชื่อมต่อที่ทรงพลังและยืนยันคุณค่าของชีวิต

ในท้ายที่สุด ตำแหน่งชีวิตไม่ใช่บทละครที่ใช้ตั้งแต่เกิดจนตา แต่คุณสามารถเปลี่ยนแปลงได้ เปิดโอกาสให้คุณเขียนบทบาทของตัวเองใหม่ได้ตลอดเวลา บทละครชีวิตที่หล่อหลอมความสัมพันธ์ของคุณสามารถเปลี่ยนแปลงได้ มาสร้างชีวิตที่เต็มไปด้วยการมีปฏิสัมพันธ์ที่มีความหมายและเป็นบวกกันดีกว่า

หากคุณอยากเรียนรู้การเปลี่ยนแปลง Mindset ตัวเอง ไปสู่ตำแหน่ง I'm OK, You're OK. คุณสามารถเข้าฝึกอบรมด้านนี้โดยตรงที่เรียนรู้จากนักจิตวิทยา ในคอร์ส The Art of Influence โดยดูรายละเอียดได้ที่นี่ >>