1 min read

อย่าคิดว่า “พ่อ” ไม่สำคัญ เพราะพ่อที่มีส่วนร่วมในการเลี้ยงลูกนั้นมีคุณค่ากว่าที่คุณคิด

จากข้อมูลและองค์ความรู้ที่มีในโลกปัจจุบันก็จะพบว่าในการเลี้ยงลูกนั้นไม่ได้เป็นหน้าที่ของแม่เพียงผู้เดียว โดยเหตุผลที่คุณพ่อควรมีส่วนร่วมในการเลี้ยงลูกมีดังต่อไปนี้

ความเสี่ยงของการที่คุณพ่อไม่ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการเลี้ยงลูก

ส่วนหนึ่งของบทความในเว็บไซต์ Psychology Today เรื่อง “การที่พ่อไม่อยู่ การขาดพ่อ การโหยหาพ่อ (Father Absence, Father Deficit, Father Hunger)” เขียนโดย Edward Kruk นักสังคมวิทยาและนักสังคมสงเคราะห์ ได้กล่าวถึงความสำคัญของบทบาทของพ่อที่มีต่อลูกเอาไว้โดยมีใจความสำคัญ 3 ประเด็น ได้แก่

1. ภัยคุกคามเชิงโครงสร้างอันสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการมีส่วนร่วมในการเลี้ยงลูกของพ่อก็คือการหย่าร้างและการคลอดบุตรนอกสมรส

2. นักวิจัยพบว่าเด็กที่พ่อไม่ได้มีส่วนร่วมอยู่ในชีวิตของพวกเขามักมีความรู้สึกว่าตัวเองถูกทอดทิ้งเกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา

3. เด็กที่ไม่ได้อยู่กับพ่อมีโอกาสสูงกว่าที่จะประสบกับปัญหาสุขภาพจิตที่หลากหลาย

ทั้งนี้ ในบทความได้ระบุว่าทั้งหมดที่กล่าวมานั้นไม่ได้มีเจตนาที่จะดูหมิ่นคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวหรือตำหนิคุณพ่อที่ไม่ได้อยู่ด้วยกันกับลูกแต่อย่างใด เพราะสิ่งที่ Kruk รู้สึกกังวลใจนั้นอยู่ในส่วนของกฎหมายที่เขามองว่าควรสนับสนุนให้ผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมในชีวิตความเป็นอยู่ของเด็ก และผู้ปกครองควรได้รับการสนับสนุนจากสถาบันทางสังคมเพื่ออยู่เคียงข้างลูกของตนเองได้ เนื่องจากพ่อที่ไม่ได้มีส่วนร่วมในการเลี้ยงลูกนั้นอาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อปัญหาต่าง ๆ ได้ เช่น

- ผลกระทบต่อการมองตัวเอง (self-concept) เด็กที่ขาดพ่อเสี่ยงต่อการมีปัญหาด้านอารมณ์และอาจก่อให้เกิดความรู้สึกเกลียดตัวเอง (self-loathing)

- เด็กที่ขาดพ่อเสี่ยงต่อการมีปัญหาพฤติกรรมและอาจมีปัญหาในการปรับตัวเข้ากับสังคม

- 85% ของเด็กที่กระทำความผิดพบว่าพ่อไม่ได้อยู่ด้วย เด็กที่ขาดพ่อจึงมีแนวโน้มที่จะกระทำความผิดหรือติดคุกเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ และ 90% ของเด็กไร้บ้านพบว่าเป็นเด็กที่ขาดพ่อ

- เด็กที่ขาดพ่อมักมีแนวโน้มที่จะมีคู่ครองก่อนวัยอันควรและมักจะหย่าร้างหรือแยกกันอยู่ รวมถึงมีโอกาสที่จะมีบุตรนอกสมรสมากกว่า

- เด็กที่ขาดพ่อเสี่ยงต่อการมีปัญหาสุขภาพจิตสูง เช่น โรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า และการฆ่าตัวตาย

พ่อที่มีส่วนร่วมในชีวิตของลูกคืออะไร?

จากบทความของสถาบันวิจัยด้านความยากจน เรื่อง “พ่อที่มีส่วนร่วมมีบทบาทสำคัญต่อชีวิตของเด็ก” ได้กล่าวถึงองค์ประกอบในการเป็นพ่อที่มีส่วนร่วมว่ามี ดังนี้

1. การมีส่วนร่วมเชิงบวก (Positive engagement) ได้แก่การมีส่วนรวมโดยตรงในการเลี้ยงลูก เช่น เปลี่ยนผ้าอ้อม ทำกิจกรรมด้วยกัน หรือเล่นกับลูก

2. ความสามารถในการเข้าถึง (Accessibility) คือการที่ลูกสามารถเข้าถึงพ่อได้แม้ในตอนที่ไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์กันในทางตรง เช่น พ่อกำลังทำกับข้าวในขณะที่ลูกกำลังเล่นอยู่แถวนั้น

3. ความรับผิดชอบ (Responsibility) ในด้านสวัสดิการและการดูแลลูก รวมไปถึงการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจที่เกี่ยวกับลูกเพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าความต้องการของลูกจะได้รับการตอบสนอง

คำแนะนำที่เป็นประโยชน์สำหรับคุณพ่อ

อ้างถึงข้อมูลจากเว็บไซต์ Association of Child Psychotherapists คำแนะนำที่เป็นประโยชน์สำหรับคุณพ่อ ได้แก่

- สำหรับคนที่กำลังจะได้เป็นคุณพ่อ พยายามหาโอกาสในการเข้าร่วมคลาสเกี่ยวกับการดูแลลูกน้อยตั้งแต่ช่วงคุณแม่ที่ตั้งครรภ์และวิธีในการเลี้ยงลูก การเตรียมพร้อมทั้งทางอารมณ์และจิตใจจะเป็นประโยชน์ต่อทั้งคุณและลูกอย่างมาก

- ไม่ใช่เรื่องแปลกที่คุณพ่อจะเกิดความรู้สึกอิจฉา ถูกกีดกัน หรือเป็นส่วนเกิน หลังจากที่มีลูก ซึ่งในบางครั้งก็มีสาเหตุที่ชัดเจน เช่น คุณพ่อถูกกีดกันไม่ให้เข้ามาร่วมเลี้ยงลูก คุณพ่อรู้สึกว่าตัวเองไม่มีความสามารถในการเลี้ยงลูกที่มากพอจึงกีดกันตัวเองออกไป หรือในบางครั้งก็มีสาเหตุที่ไม่แน่ชัดอันอาจจะเกิดขึ้นจากประวัติส่วนตัวของคุณพ่อ ซึ่งหากมีความรู้สึกดังกล่าวเกิดขึ้น คุณพ่อก็อาจจะพูดคุยกับคุณแม่หรือเล่าให้ใครสักคนฟังเพื่อก้าวข้ามความรู้สึกเหล่านั้นของตัวเอง

- แม้ว่าการรักษาความสัมพันธ์ระหว่างคุณพ่อที่ต้องแยกกันกับลูกมันจะยากสักเพียงใด แต่การที่คุณพ่อให้ความใส่ใจลูกอย่างสม่ำเสมอนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็น

- แสดงออกให้ลูกรู้ว่าลูกจะอยู่ในใจของคุณพ่อเสมอถึงแม้จะไม่ได้อยู่ด้วยกัน จำโอกาสพิเศษที่เกี่ยวกับลูกได้เสมอ เช่น อวยพรวันเกิดให้กับลูกในทุก ๆ ปี

- หากคุณพ่อต้องเลี้ยงลูกตามลำพังก็ควรเปิดรับความช่วยเหลือจากคนอื่น เพราะมันจะไม่เป็นประโยชน์ทั้งต่อคุณพ่อและลูก หากคุณพ่อจะอยู่อย่างไม่รับความช่วยเหลือจากใคร

- ในกรณีที่เป็นพ่อเลี้ยง คุณอาจรู้สึกกดดันหรือถูกมองในทางที่ไม่ดี แต่หากคุณมีความละเอียดใส่ใจก็จะสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีแก่ลูกเลี้ยงได้

อย่างไรก็ตาม บทความดังกล่าวเป็นข้อมูลในบริบทของประเทศสหรัฐอเมริกา และข้อมูลจากการศึกษาที่ถูกอ้างถึงนั้นได้มาจากประชากรเพียงกลุ่มหนึ่ง จึงไม่ได้หมายความว่าเด็กทุกคนที่ขาดพ่อจะต้องเป็นเช่นนั้นเสมอไป ผู้เขียนจึงไม่อยากให้ผู้ปกครองที่มีความจำเป็นส่วนตัวเกิดความวิตกกังวลว่าการที่เด็กขาดพ่อนั้นจะทำให้เกิดปัญหา เพราะคุณสามารถลดความเสี่ยงลงได้หากมีวิธีรับมือกับสถานการณ์อย่างถูกต้องเหมาะสม

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

Keyword: พ่อ, การเลี้ยงลูก

บทความที่เกี่ยวข้อง

ข้อคิดดี ๆ ของการสานสัมพันธ์ในครอบครัวให้อบอุ่นจากละคร “มาตาลดา”

อ้างอิง:

[1] Father Absence, Father Deficit, Father Hunger. Retrieved from https://www.psychologytoday.com/us/blog/co-parenting-after-divorce/201205/father-absence-father-deficit-father-hunger

[2] Involved fathers play an important role in children’s lives. Retrieved from https://www.irp.wisc.edu/resource/involved-fathers-play-an-important-role-in-childrens-lives/

[3] Fathers - Understanding the Vital Role That Fathers, & Father Figures, Play in Children’s Emotional Development. Retrieved from https://childpsychotherapy.org.uk/resources-families/understanding-childhood/fathers-understanding-vital-role-fathers-father-figures

ประวัติผู้เขียน

นิลุบล สุขวณิช (เฟิร์น) มีประสบการณ์ทำงานเป็นนักจิตวิทยาการปรึกษาในมหาวิทยาลัยและเป็นวิทยากรเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิต/การพัฒนาตนเองให้แก่นักศึกษาเป็นเวลา 11 ปี ปัจจุบันเป็นแม่บ้านในอเมริกาที่มีความสนใจเกี่ยวกับ childhood trauma และยังคงมีความฝันที่จะสื่อสารกับสังคมให้เกิดการตระหนักเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิต

Nilubon Sukawanich (Fern) has work experiences as a counseling psychologist and speaker in university for 11 years. Currently occupation is a housewife in USA who keep on learning about childhood trauma and want to communicate to people about mental health problems awareness.