ทำความรู้จักภาวะออทิสติกสเปคตรัม ผ่าน Extraordinary Attorney Woo
- Chanthama Changsalak
- Aug 17, 2022
- 2 min read
Updated: Mar 30
Extraordinary Attorney Woo คือ อีกหนึ่งซีรีส์ที่กำลังได้รับความนิยมอย่างมากใน Netflix ด้วยตัวบทที่น่าสนใจ ด้วยการแสดงของนักแสดงนำที่น่าชื่นชม โดยเฉพาะ พัค อึน-บิน (Park Eun-bin) ผู้รับบท “อูยองอู” ทนายความคนแรกของเกาหลีใต้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัม (Autism Spectrum Disorder)
ซึ่งในบทความจิตวิทยานี้จะขอพาคุณมาทำความรู้จักกับภาวะออทิสติกสเปคตรัม เพื่อให้อินกับการดู Extraordinary Attorney Woo มากยิ่งขึ้น และเพื่อให้เกิดความเข้าใจกับผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมในครอบครัว ในที่ทำงาน หรือในสังคมค่ะ
ภาวะออทิสติกสเปคตรัม (Autism Spectrum Disorder) คืออะไร?
ภาวะออทิสติกสเปคตรัม หรือศัพท์ทางจิตวิทยาใช้คำว่า Autism Spectrum Disorder ตามเกณฑ์คู่มือการวินิจฉัยโรคทางจิตเวชฉบับ DSM – 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental disorders fifth edition) ของสมาคมจิตแพทย์อเมริกัน ซึ่งได้นำมาใช้ในการวินิจฉัยโรคทางจิตเวชในระดับสากลตั้งแต่ปี ค.ศ. 2013 แต่ในประเทศไทยจะรู้จักกันในชื่อ “ออทิสติก” แต่ก็ยังไม่ได้เข้าใจดีนักว่าผู้ที่มีภาวะออทิสติก หรือออทิสติกสเปคตรัมเป็นอย่างไร
รู้ได้อย่างไรว่าเป็นภาวะออทิสติกสเปคตรัม?
เมื่อพิจารณาตามเกณฑ์การวินิจฉัยโรคตามคู่มือการวินิจฉัยโรคทางจิตเวชฉบับ DSM – 5 พบว่า ออทิสติกสเปคตรัม มีอาการชัดเจน 2 อย่าง คือ (1) มีความบกพร่องอย่างชัดเจนในการสื่อสาร และการเข้าสังคม (social communication and social interaction) และ (2) มีแบบแผนพฤติกรรม ความสนใจ หรือกิจกรรมที่จำกัด มักจะทำเรื่องเดิมซ้ำ ๆ ให้ความสนใจแต่เรื่องเดิม ๆ (restricted, repetitive patterns of behavior, interest or activities) โดยกำหนดหลักเกณฑ์การวินิจฉัย ดังนี้
1. มีความบกพร่องอย่างชัดเจนในการสื่อสาร และการเข้าสังคม ในหลากหลายสถานการณ์โดยแสดงออก ดังนี้
บกพร่องในการตอบสนองทางอารมณ์และสังคม (social - emotional reciprocity) เช่น อูยองอู นางเอกของเรามักจะไม่ค่อยสบตาคู่สนทนา และแทบจะไม่เคยแสดงสีหน้าอารมณ์ หรือความรู้สึกออกมาเลย
บกพร่องในการใช้ภาษาท่าทางเพื่อการสื่อสารทางสังคม จากในซีรีส์อูยองอูจะไม่เข้าใจภาษากายที่คนอื่นแสดงออก จนต้องใช้วิธีจดจำว่าท่าทางแบบใดใช้ในการแสดงอารมณ์ใด
บกพร่องในการพัฒนา รักษา และเข้าใจในความสัมพันธ์ เนื่องจากความบกพร่องในการตอบสนองทางอารมณ์และสังคม จึงทำให้เป็นการยากที่ผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมจะสามารถเข้าใจความรู้สึกของคนรอบข้าง และเป็นการยากมากที่เขาจะแสดงความรู้สึกให้คนรอบข้างได้รับรู้
2. มีแบบแผนพฤติกรรม ความสนใจ หรือกิจกรรมที่จำกัด มักจะทำเรื่องเดิมซ้ำ ๆ ให้ความสนใจแต่เรื่องเดิม ๆ โดยแสดงออกอย่างน้อย 2 ข้อ ดังนี้
มักโยกตัวไปมา (stereotyped) หรือมีการเคลื่อนไหว ใช้คำพูด หรือใช้วัตถุสิ่งของเดิม ๆ ซ้ำ ๆ เช่น อูยองอู ในสมัยเด็กที่จะกระโดดซ้ำ ๆ พอโตมาหน่อยก็พูดตามคนอื่นซ้ำ ๆ ทานอาหารเดิม ๆ
ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงกิจวัตรประจำวันได้ ในทุกวันตารางชีวิตของผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมจะต้องเหมือนเดิม ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงอะไรได้เลย เพราะการเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยก็ก่อให้เกิดความเครียดมหาศาลต่อผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมได้
มีความสนใจที่จำกัดอยู่เฉพาะบางสิ่งบางอย่างเท่านั้น เช่น นางเอกของเราที่สนใจใน “วาฬยักษ์” ที่ในซีรีส์ Extraordinary Attorney Woo ทำ CG ออกมาได้อย่างน่ารัก ซึ่งอูยองอูก็จำรายละเอียดของสัตว์ตัวโปรดของเธอได้ทุกอณู หรืออย่างตัวบทกฎหมายที่เธอชอง เธอก็ท่องมันออกมาประหนึ่งกินหนังสือเข้าไปเลยทีเดียว
การรับสัมผัสไม่ปกติ เช่น รับรู้อุณหภูมิไวมาก หรือไม่รับรู้อะไรเลย หรือรับรู้การเปลี่ยนแปลงของผิวสัมผัสได้แม้จะเล็กน้อยก็ตาม เป็นต้น
3. มักแสดงออกอย่างชัดเจนตั้งแต่อายุ 18 เดือนเป็นต้นไป
4. อาการส่งผลกระทบอย่างมากต่อการใช้ชีวิต การเข้าสังคม และการประกอบอาชีพ
5. ไม่สามารถอธิบายจากความบกพร่องทางสติปัญญา (intellectual disability) หรือความล่าช้าทางพัฒนาการทุกด้าน (global developmental delay) เพราะที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมหลายคนที่มีความอัจฉริยะ ดังเช่นอูยองอู จากซีรี่ส์ Extraordinary Attorney Woo และหลายคนมีพัฒนาการทางร่างกายปกติ
การใช้ชีวิตของผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัม
ผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมสามารถใช้ชีวิตได้ เพราะเขาสามารถช่วยเหลือตนเองได้ ดูแลตนเองได้ และหลาย ๆ คนสามารถทำงานได้อย่างดีมากด้วย ดังเช่น Tony DeBlois อัจฉริยะด้านดนตรี ที่ถึงแม้จะมีความพิการทางสายตาและมีภาวะออทิสติกสเปคตรัม
แต่เพียงแค่เขาได้ยินเสียงเพลงเพียงครั้งเดียว ก็สามารถเล่นตามได้แล้ว หรือ Alonzo Clemons อัจฉริยะยอดนักปั้นดินเหนียว ที่เพียงมองเห็นสัตว์ต่าง ๆ ก็สามารถจดจำและนำมาปั้นขึ้นรูป 3 มิติ ได้อย่างสวยงามและได้สัดส่วนที่เหมาะสม หรือ Stephen Wiltshire อัจฉริยะยอดนักวาดภาพ ที่สามารถสเก็ตแบบเมืองออกมาได้ราวกับภาพถ่าย
แต่พวกเขาเหล่านี้ก็มีความยากลำบากในการอยู่ในสังคมอันเนื่องมาจากความบกพร่องหลักที่เขามี คือ ความบกพร่องในการสื่อสาร และการเข้าสังคม รวมถึงความบกพร่องด้านพฤติกรรมและความสนใจ ทำให้เป็นอุปสรรคในการมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นในสังคม โดยเฉพาะในที่ทำงาน
ดังนั้น นักจิตวิทยาจึงขอเน้นย้ำว่า ต้องอาศัยความเข้าใจและความใจดีของเพื่อนร่วมงานในการอยู่ร่วมกันพอสมควร พวกเขาจึงสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุข เนื่องจาก ผู้ที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัมมีความไวต่อสิ่งกระตุ้นสูง บางคนไม่ชอบแสงจ้า บางคนไม่ชอบเสียงดัง จึงเป็นความจำเป็นที่ต้องสร้างความเข้าใจให้แก่สังคมในที่ทำงาน เพื่อลดความเครียด และสร้างความสุขในการอยู่ร่วมกันค่ะ
สุดท้ายนี้ขอฝากประโยคเด่นจากภาพยนตร์ดัง Forrrest gump ที่ว่า “ฉันอาจจะไม่ฉลาดมากนัก แต่ฉันรู้ว่าความรักคืออะไร” ซึ่งเรื่องดังกล่าวเป็นภาพยนตร์ขึ้นหิ้งของทอม แฮงค์ ที่ว่าด้วยการเรียนรู้ชีวิตของชายหนุ่มที่มีภาวะออทิสติกสเปคตรัม โดยประโยคดังกล่าวได้สะท้อนว่า ถึงแม้พวกเขาจะแสดงอารมณ์ไม่เก่ง แต่พวกเขาก็มีความรู้สึก และมีคุณค่าในตัวของเขาเองค่ะ
iSTRONG Mental Health
ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร
บริการของเรา
สำหรับบุคคลทั่วไป
• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
• คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS
สำหรับองค์กร
• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8
โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong
อ้างอิง : American Psychiatric Association, Neurodevelopmental Disorders. In: American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders 5th ed. (DSM-5). Washington DC: American Psychiatric Publishing; pp. 31-86.
ประวัติผู้เขียน : จันทมา ช่างสลัก คุณแม่ของลูก 1 คน แมว 1 ตัว ที่พยายามใช้ความรู้ทางจิตวิทยาที่ร่ำเรียนมาและประสบการณ์การทำงานด้านจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก มาสร้างความสุขในการใช้ชีวิต ดูแลครอบครัว และการทำงาน รวมถึงมีความสุขกับการได้เห็นว่าบทความจิตวิทยาที่เขียนไปโดนใจคนอ่าน