1 min read

มารู้จักสารโดปามีนกันเถอะ รวมทั้ง 4 วิธีทำให้สมองหลั่งสารโดปามีนตามธรรมชาติ

โดปามีนเป็นสารสื่อประสาทที่มีบทบาทสำคัญในอารมณ์ แรงจูงใจ และความสุข มักถูกเรียกว่าเป็นสาร "รู้สึกดี" เพราะมันถูกปล่อยออกมาเพื่อตอบสนองต่อประสบการณ์ที่น่าพึงพอใจ และสามารถช่วยยกระดับอารมณ์ได้ มีงานวิจัยที่แสดงให้เห็นว่าโดปามีนเกี่ยวข้องกับสภาวะสุขภาพจิตหลายอย่าง รวมถึงภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล และการเสพติด

ตัวอย่างเช่น ผู้ที่มีภาวะซึมเศร้าอาจมีระดับโดปามีนต่ำเกินไปในบางพื้นที่ของสมอง และการเพิ่มการทำงานของโดปามีนอาจเป็นวิธีรักษาภาวะซึมเศร้าที่มีประสิทธิภาพ ในทำนองเดียวกัน ผู้ที่มีความวิตกกังวลอาจมีสารโดปามีนหลั่งมากเกินไป ดังนั้น การลดการทำงานของโดปามีนก็จะเป็นประโยชน์ในการจัดการกับอาการวิตกกังวล

นอกจากนี้ โดปามีนยังมีความสำคัญต่อแรงจูงใจและพฤติกรรมการแสวงหารางวัลของมนุษย์ด้วย เมื่อคุณมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่น่าพึงพอใจหรือได้รับรางวัล สมองของคุณจะหลั่งสารโดปามีน ซึ่งสามารถช่วยเสริมแรงพฤติกรรมนั้นและทำให้คุณอยากทำซ้ำ นี่คือสาเหตุที่โดปามีนมักเกี่ยวข้องกับการเสพติด เมื่อผู้คนได้ทำพฤติกรรมที่ทำให้สมองหลั่งโดปามีน เช่น เสพยาหรือเล่นการพนัน พวกเขาอาจติดความรู้สึกยินดีกับรางวัลที่โดปามีนมอบให้

อย่างไรก็ตาม โดยรวมแล้ว โดปามีนเป็นสารเคมีที่สำคัญต่อสุขภาพจิต หากอยู่ในปริมาณที่เหมาะสม และการรักษาสมดุลของโดปามีนในสมองให้แข็งแรงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาสุขภาพจิตที่ดี

วิธีกระตุ้นให้สมองหลั่งสารโดปามีน

จริง ๆ แล้วมีหลากหลายวิธีที่ดีในการเพิ่มระดับโดปามีนในสมอง เช่น

1. ออกกำลังกาย: การออกกำลังกายเป็นประจำเป็นวิธีที่ดีในการเพิ่มระดับโดปามีน

2. กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ: งานวิจัยบางชิ้นแนะนำว่าอาหารบางชนิด เช่น อาหารที่มีโปรตีนสูงหรือมีกรดอะมิโน เช่น ไทโรซีนและฟีนิลอะลานีน สามารถช่วยเพิ่มระดับโดปามีนได้ อาหารที่มีสารอาหารเหล่านี้สูง ได้แก่ เนื้อสัตว์ ปลา ไข่ ผลิตภัณฑ์นม ถั่ว และถั่วต่างๆ

3. นอนหลับให้เพียงพอ: การนอนหลับมีความสำคัญต่อการรักษาสุขภาพโดยรวม รวมถึงสุขภาพจิตด้วย การอดนอนอาจรบกวนการผลิตโดปามีนและนำไปสู่อารมณ์หดหู่ หม่นหมอง และปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ

4. ทำกิจกรรมที่ทำให้คุณมีความสุข: การทำสิ่งที่คุณชอบ เช่น งานอดิเรก กิจกรรมทางสังคม หรือกิจกรรมยามว่างอื่นๆ สามารถเพิ่มระดับโดปามีนได้ ฝึกสติ: การวิจัยชี้ให้เห็นว่าการฝึกสติ เช่น การทำสมาธิ สามารถเพิ่มระดับโดปามีนและทำให้อารมณ์ดีขึ้นได้

คนเราสามารถเสพติดโดปามีนได้หรือไม่?

แน่นอนว่าเป็นไปได้ที่คนจะติดโดปามีนในทางที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ เพราะโดปามีนเป็นสารสื่อประสาทที่มีบทบาทสำคัญในระบบการให้รางวัลของสมอง และหลั่งออกมาเพื่อตอบสนองต่อประสบการณ์ที่น่าพึงพอใจและกิจกรรมที่มีความสำคัญต่อการอยู่รอด เช่น การรับประทานอาหารและเซ็กส์ สิ่งนี้ช่วยย้ำพฤติกรรมและทำให้คนนั้นอยากทำซ้ำ

ดังนั้น บางคนอาจหลงติดในกิจกรรมที่ปล่อยสารโดปามีนออกมาจำนวนมาก เช่น เสพยา หรือมีพฤติกรรมเสี่ยงหรือไม่ดีต่อสุขภาพ เพราะพวกเขารู้สึกพึงพอใจกับรางวัลที่จะได้รับเป็นอย่างมาก สิ่งนี้เองที่จะนำไปสู่วงจรของการเสพติด ซึ่งบุคคลนั้นพึ่งพาสิ่งเหล่านั้นมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อสัมผัสกับความสุขหรือเพื่อรับมือกับอารมณ์ด้านลบ การเสพติดโดปามีนอาจส่งผลร้ายแรงต่อสุขภาพร่างกายและจิตใจ โดยอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางเคมีและการทำงานของสมอง ซึ่งจะส่งผลต่ออารมณ์ แรงจูงใจ และการตัดสินใจของคนนั้น

นอกจากนี้การเสพติดดังกล่าวยังสามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพร่างกาย และเพิ่มความเสี่ยงของการใช้ยาเกินขนาดและผลกระทบที่เป็นอันตรายอื่นๆ

จะเกิดอะไรขึ้นถ้าโดปามีนสูงเกินไป?

โดยทั่วไปแล้ว ในคนปกติแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะมีโดปามีนมากเกินไปในสมอง อย่างไรก็ตาม ยาบางตัวอาจทำให้มีโดปามีนมากเกินไป ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ ได้

ภาวะหนึ่งที่ทำให้โดปามีนในระดับสูงเรียกว่า Dopamine agonist toxicity ภาวะเป็นพิษจากโดปามีน กรณีนี้อาจเกิดขึ้นเมื่อมีคนรับประทานยาที่เรียกว่า Dopamine agonists ซึ่งใช้รักษาโรคต่างๆ เช่น โรคพาร์กินสันและกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข (Restless leg syndrome) ตัวกระตุ้นโดปามีนจะทำงานโดยไปกระตุ้นตัวรับโดปามีนในสมอง และในบางกรณีอาจทำให้สมองผลิตโดปามีนมากเกินไป ซึ่งนำไปสู่อาการต่างๆ เช่น ภาพหลอน ภาพลวงตา หัวใจเต้นเร็ว และความดันโลหิตสูง

โดปามีนในระดับสูงอาจเกิดจากยาบางชนิด เช่น สารกระตุ้น เช่น โคเคนและแอมเฟตามีน ยาเหล่านี้อาจทำให้โดปามีนหลั่งออกมาอย่างกะทันหันและรุนแรง นำไปสู่ความรู้สึกยินดีและอิ่มอกอิ่มใจอย่างมาก แต่ ในระยะเยาวการใช้ยาเหล่านี้จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในระบบการหลั่งโดปามีนของสมอง และเพิ่มความเสี่ยงของการเสพติดและปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ

หากคุณเชื่อว่าคุณมีโดปามีนในระดับสูงมากเกินไป หรือกำลังเสพติดสารกระตุ้นบางอย่าง ควรปรึกษาแพทย์โดยเร็วที่สุด รวมทั้งพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตหรือผู้เชี่ยวชาญด้านการบำบัดยาเสพติดเพื่อขอความช่วยเหลือ พวกเขาสามารถดูแล ให้คำแนะนำ และรักษาเพื่อช่วยให้คุณเอาชนะการเสพติดของคุณได้

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป