8 รูปแบบความรัก : ความรักของคุณเป็นแบบไหน ต้องดูแลอย่างไรให้ยืนยาว

เรื่องของความรัก เป็นเรื่องที่คนในอยากออก คนนอกอยากเข้า คนที่มีความรักก็เบื่อ แต่คนโสดก็ต้องการที่จะมีความรักดี ๆ โดยการจะมีรักดี ๆ ได้นั้น เราต้องรู้จักกับองค์ประกอบของความรักกันก่อน นั่นก็คือ ทฤษฎีจิตวิทยาสามเหลี่ยมของความรัก หรือ Triangular theory of love ของผู้เชี่ยวชาญจิตวิทยา Sternberg (1986) โดยทฤษฎีกล่าวว่า ความรักมีองค์ประกอบสำคัญ 3 องค์ประกอบ ได้แก่

1. ความใกล้ชิด (Intimacy)

คำกล่าวที่ว่า “รักแท้แพ้ใกล้ชิด” ยังคงใช้ได้ดีทุกยุคสมัย เพราะต่อให้คุณรักกับคนรักมากแค่ไหน แต่ถ้าไปใกล้ชิด สนิทสนมกับอีกคนมากกว่า ความรักก็สามารถสั่นคลอนได้ โดยความใกล้ชิดจัดเป็นองค์ประกอบของความรักด้านอารมณ์ ที่ทำให้เราใจเต้นแรงเวลาอยู่ใกล้กัน

2. ความปรารถนา (Passion)

ความปรารถนา ก็คือ สิ่งที่ทำให้คนตกหลุมรักและสานสัมพันธ์กัน ไม่ว่าจะเป็นรูปร่างหน้าตา ความฉลาด ความรวย หรืออะไรก็แล้วแต่ ซึ่งความปรารถนานี้เป็นองค์ประกอบด้านแรงจูงใจ ที่ทำให้เราอยากจะมีความรัก และดูแลความรักให้ยืนยาว

3. ความผูกพัน (Commitment)

ความผูกพัน เป็นการตัดสินใจของเราที่จะแสดงออกให้สังคมรับรู้ว่าคนนี้คือคนรักของเรา เช่น การบอกรัก การแต่งงาน การประกาศตัวต่อสังคม เป็นต้น โดยความผูกพันจัดว่าเป็นองค์ประกอบด้านความคิด ที่เราวิเคราะห์ ใคร่ครวญ พิจารณาความรู้สึกและเหตุผลต่าง ๆ แล้วว่า เราจะรักคน ๆ นี้อย่างเปิดเผย

โดย คุณสิริภรณ์ ระวังงาน ได้ทำการวิจัยทางจิตวิทยา พบว่า ผู้ที่มีบุคลิกภาพแตกต่างกัน จะมีการให้ความสำคัญกับองค์ประกอบของความรักแต่ละองค์ประกอบแตกต่างกัน เช่น คนที่มีบุคลิกเปิดเผย จะให้ความสำคัญกับองค์ประกอบด้านความใกล้ชิดมากที่สุด ส่วนคนที่มีบุคลิกรับผิดชอบสูง จะให้ความสำคัญกับความผูกพันมากที่สุด เป็นต้น

จากงานวิจัยทางจิตวิทยาเกี่ยวกับความรักดังกล่าว จึงเป็นที่มาของการจัดประเภทรูปแบบความรักออกมาเป็น 8 ประเภท พร้อมทั้งมีข้อแนะนำในการดูแลความรักแต่ละประเภท ดังนี้

1. ผู้ไร้รัก (Nonlove)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักของบุคคลผู้ไร้ความรู้สึกรัก ไม่มีความสนิทสนมกับใคร ไม่รู้สึกชอบใครเป็นพิเศษ ไม่ได้อยากจะใกล้ชิดกับใคร และไม่ผูกพันกับใครเลย เป็นคนโสดโดยสมบูรณ์แบบ คือ สามารถดำรงอยู่ได้ด้วยตัวเอง แม้หัวใจจะแห้งเหี่ยวไปบ้างก็ไม่เดือดร้อนอะไร

วิธีดูแลความรัก : ดูแลตัวเองให้แข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ พักผ่อนให้เต็มที่ และหมั่นพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ และรักตัวเองให้เต็มที่ไปเลยค่ะ

2. ฉันชอบเขา (Liking)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักแบบเพื่อน คือ ชอบคนแบบนี้ คุยด้วยแล้วสนุก อยากใกล้ชิด อยากทำงานร่วมกัน อยากมีกิจกรรมร่วมกัน อยากใช้เวลาร่วมกันเพราะอยู่ด้วยกันแล้วรู้สึกสนุก

วิธีดูแลความรัก : หากคุณมีความชอบต่อใคร ขอให้จริงใจกับเขา เมื่อเราใช้ความจริงใจแลกความจริงใจ ความชอบพอที่เรามีจะพัฒนาสู่ความสนิทสนม ความไว้วางใจ และสามารถพัฒนาเพื่อนคนหนึ่งสู่กัลยาณมิตร และเพื่อนสนิท เพื่อนร่วมเป็นร่วมตายได้

3. เขาช่างน่าหลงใหล (Infatuated love)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักแบบ Puppy Love รักแบบสุดจริงสุดใจ เป็นความรักที่มีความปรารถนาเป็นหลัก แต่ก็น่าเสียดายที่ความรักเช่นนี้มักจะเป็นรักข้างเดียว และเมื่อความรักไม่ดีรับการตอบสนองเท่าที่ควรแรงขับของความรักจะค่อย ๆ ลดลง จนวันหนึ่งจะกลายเป็นเพียงความทรงจำ

วิธีดูแลความรัก : ความรักแบบหลงใหล เป็นความรักที่ยิ่งห้ามเหมือนยิ่งยุ เพราะฉะนั้นเราต้องฝึกตัวเองให้เป็นผู้สนับสนุนคนที่เรารัก ปรับเปลี่ยนตัวเองจากคนคลั่งรักไปสู่ FC ที่พร้อมสนับสนุนไอดอลของเราทุกเมื่อ แล้วเราจะรู้สึกอิ่มใจที่ได้ให้ความปรารถนาดี และคนที่ได้รับความรักจากเรา เขาจะเห็นคุณค่าของสิ่งที่เราทำให้เขา และกลายเป็นมิตรภาพที่ดีต่อกันในระยะยาว

4. รักแบบมีผลประโยชน์ร่วมกัน (Empty love)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักที่เน้นองค์ประกอบความผูกพันเป็นหลัก ซึ่งความผูกพันในความสัมพันธ์ที่เอื้อผลประโยชน์ต่อกันมักจะเป็นความผูกพันที่เป็นชัดเป็นรูปธรรม เช่น แต่งงานกันเพื่อรวมกิจการ แต่งงานกันเพื่อรักษาความมั่นคงให้ครอบครัว เป็นต้น ซึ่งความสัมพันธ์นี้นานวันจะยิ่งเจ็บปวด

วิธีดูแลความรัก : การเอาใจเขามาใส่ใจเรา ดูจะเป็นวิธีดูแลจิตใจของคู่รักแบบนี้ที่เหมาะสมที่สุดแล้ว เพราะการสื่อสารกันอย่างตรงไปตรงมา และพยายามเปิดใจรับฟังความคิด ความรู้สึกของกันและกัน จะช่วยให้คู่รักในรูปแบบนี้มีความเห็นอกเห็นใจกัน เอื้ออาทรต่อกัน และสามารถอยู่ร่วมกันได้โดยไม่ทำร้ายกันค่ะ

5. รักหวานเจี๊ยบ (Romantic love)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักที่มีองค์ประกอบด้านความใกล้ชิดและความปรารถนาเด่นชัดมาก เป็นความรักในช่วงโปรโมชั่น คือ อยากจะอยู่ใกล้กันจนแทบจะสิ่งกัน อยากจะใช้เวลาร่วมกันตลอด 24 ชั่วโมงเลยทีเดียว

วิธีดูแลความรัก : หากคุณมีความรักในรูปแบบนี้และต้องการจะรักษาความหวานให้ยาวนาน สิ่งที่คุณต้องทำก็คือ เติมความผูกพันเข้าไปในความรักค่ะ โดยการมีกิจการ ธุรกิจ หรือสิ่งสำคัญร่วมกัน เช่น มีลูก เลี้ยงสัตว์เลี้ยง ทำธุรกิจร่วมกัน แล้วความรักจะยืนยาวค่ะ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นการจะตัดสินใจมีสิ่งสำคัญร่วมกันเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนมาก จึงขอแนะนำเพิ่มเติมให้คู่รักหาข้อมูล หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ และวางแผนชีวิตให้ดีก่อนนะคะ

6. มิตรภาพยืนนาน (Companionate love)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักที่พัฒนาต่อยอดมากจากความชอบ โดยมีความใกล้ชิดและความผูกพันเป็นองค์ประกอบหลัก โดยจะพบได้มากในคู่รักที่คบหากันมายาวนาน เช่น คู่รักที่แต่งงานกันมา 20 ปี เพื่อนสนิทที่คบกันมาตั้งแต่เด็ก เป็นต้น

วิธีดูแลความรัก : ความรักรูปแบบนี้เป็นความรักที่ยืนยาวอยู่แล้ว เพียงแต่ยังขาดไฟรัก ดังนั้นเพื่อให้ความรักสดใส และรู้สึกสดใหม่อยู่เสมอ คู่รักต้องหมั่นเติมไฟรักให้แก่กันโดยการชวนกันไปออกเดทเหมือนตอนรักกันใหม่ ๆ หรือมีกิจกรรมตื่นเต้น ๆ ร่วมกัน ชีวิตคู่ก็จะมีสีสันมากขึ้นค่ะ

7. รักร้อนแรง (Fatuous)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักที่มีความปรารถนาอยู่เต็มเปี่ยม และมีความผูกพันอยู่พร้อม โดยเป็นรูปแบบความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นเร็วมาก ร้อนแรง เปิดตัวเร็วและดูจริงจังจนคนรอบข้างไม่ทันตั้งตัว และห้ามไม่ทัน จริง ๆ แล้วถึงห้ามก็ไม่ฟัง แต่ธรรมชาติของความรักรูปแบบนี้ ก็คือ มักจะจบลงรวดเร็วแบบเจ็บ ๆ

วิธีดูแลความรัก : หากต้องการเสริมความรักที่ร้อนแรงให้แข็งแรงและยืนยาว เราต้องเพิ่มความใกล้ชิดเข้าไป โดยการเพิ่มกิจกรรมที่สร้างคุณประโยชน์ทำร่วมกัน เช่น ปลูกป่า เที่ยวเชิงอนุรักษ์ ทำธุรกิจร่วมกัน เป็นต้น เพื่อให้คู่รักได้อยู่ใกล้ชิดกัน มีเวลาเรียนรู้กัน มีประสบการณ์ร่วมกัน ได้ปรับตัวเข้าหากัน

8. รักสมบูรณ์แบบ (Consummate love)

ลักษณะโดยทั่วไป : เป็นรูปแบบความรักที่มีครบทั้งสามองค์ประกอบ คือ ความใกล้ชิด ความปรารถนา และความผูกพันกัน

วิธีดูแลความรัก : วิธีการดูแลความรักรูปแบบนี้ พูดง่ายแต่ทำจริงยากค่ะ นั่นก็คือ รักษาสมดุลของทั้งสามองค์ประกอบความรักให้เป็นเช่นนี้ไปทุกวัน ๆ โดยการเอาใจใส่ซึ่งกันและกัน ดูแลความรู้สึก เติมแรงจูงใจในความรัก และใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา แล้วความรักจะไปด้วยกันไปได้ไกลค่ะ

ทุกความรักมีคุณค่าเสมอ ขอให้ทุกท่านดูแลความรักให้ดีและมีความสุขกับความรักนะคะ

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

บทความแนะนำ :

1. 7 กลยุทธ์เชิงจิตวิทยาพัฒนาความรักให้แน่นแฟ้นยืนยาว

2. จิตวิทยาความรัก : เรียนรู้ที่จะรักกับ 7 เทคนิคการรักอย่างมีคุณภาพ จากภาพยนตร์ดัง

อ้างอิง : 1.พบแพทย์. (2564). เคล็ดไม่ลับ ดูแลความสัมพันธ์คู่รักให้ยืนยาว. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 15 กรกฎาคม 2567 จาก https://www.pobpad.com/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%9A-%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1

2. สิริภรณ์ ระวังงาน. (2553). ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของบุคลิกภาพห้าองค์ประกอบ ต่อความพึงพอใจในความสัมพันธ์ของคู่รัก โดยมีองค์ประกอบของความรักทั้งสามเป็นตัวแปรส่งผ่าน. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จันทมา ช่างสลัก บัณฑิตจิตวิทยาคลินิกจากรั้ว มช. และมหาบัณฑิตจาก NIDA ปัจจุบันเป็นคุณแม่ลูก 1 ผู้เป็นทาสแมว ที่มุ่งมั่นจะพัฒนาการเขียนบทความจิตวิทยาให้โดนใจผู้อ่าน และสร้างแรงกระเพื่อมทางสังคม ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกบนโลกใบนี้