1 min read

7 คุณสมบัติสำคัญของที่ปรึกษาที่ดี

เดี๋ยวนี้ต้องยอมรับว่าในประเทศไทยเริ่มใช้บริการจิตแพทย์ นักจิตวิทยา นักจิตบำบัด และที่ปรึกษากันมากขึ้น เพราะตอนนี้ปัญหาสุขภาพจิตเริ่มเพิ่มจำนวนมาก และทัศนคติที่คนไทยมีต่อการพบจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาก็ค่อยๆ ดีขึ้นตามมา อย่างไรก็ตาม ไม่จำเป็นที่ต้องจบแพทย์แล้วต่อเฉพาะทางสาขาจิตเวช หรือจบจิตวิทยามาอย่างเดียวถึงจะสามารถเป็นที่ปรึกษาได้ แต่ไม่ว่าใคร ๆ ก็สามารถเป็นที่ปรึกษาให้กับคนใกล้ตัว เป็นการปฐมพยาบาลหรือช่วยอยู่เคียงข้างในเบื้องต้นก่อนนำส่งจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาหากถึงขั้นป่วย

แต่เงื่อนไขคือคนที่จะเป็นที่ปรึกษาได้นั้น ต้องมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องในหลักการของการให้คำปรึกษาก่อน รวมถึงต้องมีทักษะและความสามารถเบื้องต้นอันเป็นคุณสมบัติของนักให้คำปรึกษาที่ดี ซึ่งวันนี้ทีมงานไอ สตรอง ได้นำ 7 คุณสมบัติของนักให้คำปรึกษามาฝากกันค่ะ

1. ต้องสนใจและใส่ใจผู้อื่นอย่างแท้จริง คุณสมบัติแรกที่ไม่ใช่ทักษะซะทีเดียว แต่เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งยวดต่อการเป็นนักให้คำปรึกษา คุณไม่สามารถตื่นขึ้นมาทำงานอย่างมีพลังได้หากคุณไม่รักที่จะนั่งอยู่กับคนอื่น ฟังและสนใจเรื่องราวของคนเหล่านั้นอย่างลึกซึ้ง ความสำเร็จของการให้คำปรึกษาในสายสุขภาพจิตคือการเชื่อมโยงและสัมผัสจากคนสู่คน 2. การตระหนักรู้และตกผลึกในตัวเอง ก่อนที่จะเข้าใจคนอื่น นักให้คำปรึกษาจำเป็นต้องสังเกต เข้าใจ และหยั่งรู้ในความรู้สึกและจิตใจของตัวเองให้ได้ก่อน การเชื่อมโยงประสบการณ์ในอดีตเข้ากับพฤติกรรมปัจจุบัน ความรู้สึกข้างในที่สั่งให้คนแสดงออกแบบนั้น การเรียนหลักการแล้วตกผลึกกับตัวเองจะทำให้นักให้คำปรึกษาเข้าใจหลักการอย่างถ่องแท้มากขึ้น ซึ่งจะทำให้เข้าใจและช่วยเหลือคนอื่นได้ดีขึ้นด้วยนั่นเอง หากตัวเองยังไม่เข้าใจตัวเองก็คงเป็นไปไม่ได้ที่จะเข้าใจและช่วยเหลือคนอื่นได้เช่นกัน 3. ความสามารถในการ “ฟัง” ในหลายระดับ สิ่งหนึ่งที่แยกระหว่างคนทั่วไปกับนักให้คำปรึกษาที่ดี คือ การฟัง โดยเฉพาะการฟังอย่างไร้ซึ่งการตัดสิน การตีความ หรืออคติใด ๆ ทั้งปวง นักให้คำปรึกษาไม่สามารถด่วนสรุปได้ ซึ่งเป็นความท้าทายของคนส่วนใหญ่ ที่มักรับฟังเรื่องราวของคนอื่นโดยใช้ประสบการณ์และมุมมองของตัวเองเป็นกรอบความคิด ซึ่งจะทำให้การช่วยเหลือคนอื่นนั้นไม่ประสบความสำเร็จ แต่นักให้คำปรึกษาจำเป็นต้องฟังทั้งสิ่งที่คนนั้นพูดและไม่ได้พูดออกมา ความยากอยู่ตรงที่หลายครั้งที่ผู้รับคำปรึกษาไม่ได้พูดออกมาทั้งหมด อาจจะเพราะยังไม่ไว้วางใจ หรือคิดว่านั่นไม่ใช่ประเด็น แต่นักให้คำปรึกษาที่เชี่ยวชาญจะสามารถวิเคราะห์และเข้าใจสิ่งที่ไม่ได้พูดออกมา และเข้าใจตามมุมมองและบริบทของเจ้าของเรื่องได้อย่างแท้จริง ซึ่งทักษะนี้เอาเข้าจริงๆ ต้องใช้เวลาฝึกฝนนานทีเดียว

4. การเข้าถึงง่ายและความจริงใจ นักให้คำปรึกษาจำเป็นต้องสร้างความไว้วางใจให้เกิดกับผู้รับคำปรึกษาให้ได้ สิ่งสำคัญคือต้องใช้ความจริงใจและปรารถนาดีอย่างแท้จริงที่อยากจะช่วยเหลือ รวมถึงการเข้าถึงได้ง่ายเพื่อลดกำแพงความไม่ไว้วางใจลง ดังนั้นการพัฒนาความสัมพันธ์ที่ไว้วางใจกันระหว่างผู้รับคำปรึกษาจึงสำคัญต่อผู้ให้คำปรึกษามาก 5. ความยืดหยุ่นและเข้าใจความหลากหลาย คนแต่ละคนมาจากพื้นฐานชีวิตและประสบการณ์ที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ทั้งเติบโตมาท่ามกลางสภาพแวดล้อม วัฒนธรรม ความเชื่อ ฐานะทางเศรษฐกิจ และพื้นฐานครอบครัวที่ไม่เหมือนกัน นักให้คำปรึกษาที่ดีจำเป็นต้องเข้าใจความหลากหลายนี้ และปรับให้เข้ากับผู้รับคำปรึกษาแต่ละคน โดยไม่เอากรอบใดกรอบหนึ่งหรือยึดติดกับแนวทางใดแนวทางหนึ่งไปครอบเขาไว้ รวมถึงความยืดหยุ่นในแง่ของการส่งต่อเคสไปให้นักให้คำปรึกษาคนอื่น หากประเมินแล้วว่าจริตของตนเองและผู้รับคำปรึกษาไม่ตรงกันจริง ๆ 6. การมีกระบวนการแก้ปัญหา จริงๆ แล้วนักให้คำปรึกษาไม่ได้มีหน้าที่แก้ปัญหาหรือบอกคำตอบว่าผู้รับคำปรึกษาต้องทำอะไรในปัญหาของเขา แต่นักให้คำปรึกษาที่ดีต้องสามารถเป็นผู้นำกระบวนการให้ผู้เข้ารับคำปรึกษาสามารถค้นพบคำตอบด้วยตัวเอง รวมทั้งเข้าใจตัวเองอย่างถ่องแท้ จนรู้ว่าต้องทำอย่างไรต่อไป และสามารถเปลี่ยนแปลงตัวเองได้อย่างแท้จริง

7. การมีจรรยาบรรณของนักให้คำปรึกษา การเป็นนักให้คำปรึกษาทั้งให้กับคนใกล้ตัวหรือเป็นมืออาชีพ ล้วนต้องยึดถือจรรยาบรรณ เช่น ต้องไม่เปิดเผยเรื่องราวของผู้รับคำปรึกษา ไม่ตัดสินผู้รับคำปรึกษาและด่วนบอกคำตอบโดยไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้ หรือชี้แนะวิธีการในทางที่เป็นอันตรายหรือชักจูงไปในทางที่เสียหาย นี่คือคุณสมบัติสำคัญทั้ง 7 ประการ ซึ่งยังมีคุณสมบัติที่เป็นส่วนเติมเต็มอีกจำนวนมากสำหรับนักให้คำปรึกษา และต้องอาศัยชั่วโมงบินในการฝึกฝนในการเจอ ‘เคสจริง’ ให้มากพอ แต่สำหรับผู้ที่มีใจรักและมุ่งมั่นจริง เชื่อว่าสิ่งเหล่านี้ไม่ยากเกินที่จะเพียรพยายามสั่งสมจนเป็นนักให้คำปรึกษาตัวจริงได้ ไอ สตรองเชื่อว่า คนที่มีใจรักและมุ่งมั่นมากพอจะสามารถเป็นนักให้คำปรึกษาที่ดีได้ และคนเหล่านี้จะสามารถสร้างคุณค่าให้กับชีวิตผู้คนอีกมากมาย มาร่วมสร้างคุณค่าให้กับสังคมด้วยการพัฒนาตัวเองให้เป็นนักให้คำปรึกษาที่ดี โดยไอ สตรอง กำลังเปิดรับสมัครหลักสูตรประกาศนียบัตรนักให้คำปรึกษา เพื่อก่อร่างให้คนที่มี Passion ได้กลายเป็นนักให้คำปรึกษาที่มีหลักการ มีความสามารถ และมีชั่วโมงบินที่เพียงพอ และอาจจะมีโอกาสได้เข้ามาร่วมงานกับไอ สตรองอีกด้วย ด้วยการดูแลอย่างใกล้ชิดจากนักจิตวิทยาหลากหลายสาขาทำงานร่วมกันในการออกแบบและสอนหลักสูตรนี้ ทั้งนักจิตวิทยาคลินิก นักจิตวิทยาการให้คำปรึกษา และนักจิตวิทยาการเรียนรู้ ซึ่งแต่ละคนล้วนมีประสบการณ์ในการให้คำปรึกษาและบำบัดผู้คนมาเป็นเวลานานเกินกว่า 10 ปี ทำให้มั่นใจได้ว่า จะสามารถสร้างนักให้คำปรึกษาที่มีคุณภาพที่สร้างคุณค่าให้กับสังคมได้อย่างยั่งยืน